#19: Başarılı Girişimler İlk Ayda Neler Yaptı?
Pinterest, Twitch, Facebook, Twitter, Google, Yandex, Wufoo, Jotform, Quora, YouTube, Tinder, Snapchat, WordPress, Reddit, Evernote, Feedly, HubSpot, Anydo, Trello, Blogger, Shazam, Dribbble, WhatsApp
Açıklamadaki markaları tanıyorsunuz. Eminim çoğunun hikayesini biliyorsunuzdur. Peki birinci ayda neler yaptıklarını biliyor musunuz? Hiç bu konuda bir merak beslediniz mi? Ben besledim ve yıllardır araştırıyordum. Hepsini burada anlatamam ama bir kısmına yer verebilirim.
İçindekiler:
Ortak noktalar
Bazı marka hikayeleri
Startupın ilk 30 günü tablosu (🎁 HEDİYE!)
Startupların Ortak Noktaları
1. Çok basit bir ürünle başladılar
Tek temel işlevi en iyi hale getirmeye çalıştılar. Her şey olmadılar! Mesela YouTube'de ilk dönemde yorum yapma özelliği bile yoktu!
2. İnsanları dinlediler!
Küçük insan topluluklarına, gruplarına ve arkadaşlarına "ne düşünüyorsunuz?" diye sordular. Ama bunu pasif yapmadılar. Birebir görüşmeler, aramalar veya soğuk eposta olmayan epostalarla!
3. İlk kullanıcıları kendileri buldular
İki post paylaştım hadi gelsinler gibi bir şey yapmadılar. Bulabildikleri herkese bunu anlattılar. İlk 100 kişi için çalıştılar!
4. Ağızdan ağıza yayılacak mekanizmalar geliştirdiler
Mesela Facebook'ta sınıf arkadaşlarını bulmak gibi. Pinterest'te ilham panosu oluşturmak gibi. Ya da Tinder'de hoşlandığın kişiyi bulmak gibi. İnsanlar konuşur! Bu olaylar olduğunda da arkadaşlarına bunları anlatırlar!
5. Sürekli iyileştirdiler hatta günde bir kaç kez
Akıllarında tek bir şey vardır "hızlı test etme ve hızlı düzeltme" sonra tekrar aynı döngü.
6. Topluluk oluşturdular
Etkileşimde bulunan insanlardan oluşan bir topluluk kurdular. Ya da topluluk varmış gibi davrandılar. Reddit'te etkileşim var gibi kullancılar oluşturup birbirleri arasında muhabbet ettirmişlerdi. Ama herkes kurucuydu aslında. Öyle birileri yoktu. Keza bugün TR'de parmakla gösterilen Onedio'nun ilk zamanlarında da bu taktik uygulanmıştı.
Quora'da ilk cevapları kurucular kendileri yazıyordu. Trello'da aynı Slack gibi ekip içinde kullanılıyordu. Aslına bakarsanız Twitter'da öyle. Kendileri için kullanıyorlardı ve herkese açmaya başladılar. Ama önce en en en küçük toplulukla başladılar.
Topluluğu dışarıdan beklemediler. Kendileri yarattılar!
7. Herkese açmadılar
Önce herkese açmadılar. Bangır bangır söylemediler. Kısıtlı bir kitlede test ettiler. Bu daha kolay kontrol edilebilir ve özü hızlı anlayabilme imkanı sunar.
Facebook, Harvard öğrencileriyle başladı. Pinterest davetiyeyle ve Twitch canlı yayınla. Evet, adam kendini 7/24 canlı yayına verdi. Onu duyan çevredekiler "bu manyak ne yapıyor ya?" diyerek izlemeye başladılar. Sonra da "aa orada canlı yayın yapma özelliği de varmış" dediler. :)
8. Sayılar yalan söylemez ama ona tapmadılar!
Temel bir kaç metrik dışında taparcasına sayılara boğulmadılar. Giren kişi geri geliyor mu? Kullanıcılar bir şey üretiyor mu? Kendi aralarında etkileşime geçiyorlar mı?
9. Kurucu ekibin tamamı ürünü geliştirdi
"Ben yazılımcıyım sadece yazılım yaparım" kafasında değil. Herkes ne gerekiyorsa onu yaptı. Gerekirse tuvaletleri bile temizleyeceksiniz ama bunun içinde olacaksınız! Herkes sahadaydı. Ben böyleyim ben şöyleyim falan kafası yok. Bam bam bam!
10. "Tutar mı?" yerine "Nasıl faydalı olur?" olarak düşündüler
Başarı kaygısı değil konu. Konu, ürün odaklı olmak! Önce "yeterince iyi" olmayı hedeflediler. Sonra büyüme gelmeye başladı. Önce çalışsın! Sonra büyütürsün!
11. Her gün bir iğne ucu kadar ilerle
Bu sözü seviyorum. Onlar da öyle yaptılar. Her gün ama her gün ilerlediler. Az ama istikrarlı. Kod, iletişim, içerik, test, paylaşım ve tekrar...
12. Kendilerine her gün bunu sordular
"Kullanıcı bugün neden tekrar gelsin?" bu önemli bir soru!
Bazı Marka Hikayeleri
Facebook Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Mark, ilk haftalarda Harvard kampüsünde takılıp insanlara siteye üye olmalarını teşvik etti. Hem de baya baya konuşup ellerinde el ilanlarıyla. Bunu tek sefer yapmadılar. Aynı stratejiyi diğer aylarda diğer üniversitelere de giderek yaptılar. Arkadaşlık zaten hep var olan bir bağdı ve onu sisteme eklemek için itici güç olarak kullandılar.
Snapchat'te aynı şekilde başladı. Üniversite öğrencilerine tanıtarak. Demek ki bu sistem işe yarıyor. Bak onlar aynısını denemiş ve olmuş.
YouTube Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Kurucular ilk ay aile ve arkadaşlarına video yüklemeleri için teşvik etti. Aslında bir çok kişiye teşvik etti. İlk videolar kurucuların videolarıydı. Ama site bir arkadaşlık sitesi (sevgili/flört) gibi tasarlanmıştı. Baktılar ki, hayır! İnsanlar arkadaşlıktan ziyade video saklamak ve izlemek için kullanıyor. Onlar da pivot ettiler.
Twitter Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
İç ekip zaten Odeo şirketinde çalışıyordu. Birbirlerine her gün SMS göndererek "neler yapıyorsun?" diye soruyorlardı. Sonra bunu sisteme dönüştürdüler. Kendi aralarında takılırken bunu herkese açmaya karar verdiler. Bu yüzden fuarlara falan gidip ürünlerini anlattılar.
Yani kendi aralarında test edip geri bildirim topladılar.
Pinterest Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
İlk kullanıcıları özel davetiye verdiler. Kullanıcılara "Sizin için Pinterest'te özel bir pano hazırladık" diyerek email gönderdiler. Kurucusu bizzat insanları bulup onlara bu ürünü anlattılar. İlk kullanıcılar ev dekorasyonuyla ilgilenen kişilerdi. Kısacası elle yapılan kullanıcı kazanımı!
Jotform Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Basit bir form yapıcı yaptı. Web forumlarında ve yazılım bloglarında tanıttı. Kullanıcı epostalarından yararlanarak feedback döngüsü kurdu. Hatta önce sitede forum bile vardı. Ardından hergün geliştirmeler yaptı. Wufoo’da benzer bir yol izledi.
Tinder Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Tinder özünde hackathonda tasarlanmış bir üründü. Ardından kurucu ekip partiler düzenledi ve partilere giriş teknik olarak bedavaydı. Tek koşul Tinder appinin yüklü olmasıydı. Partide de haliyle insanlar eşleşmeye başladılar. Bu arada onlarda el ilanı dağıttılar.
WhatsApp Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
WhatsApp bir durum güncelleme aracıydı ve bu kadar hızlı büyümesinin sebebi özenle tasarlanmış bir sisteme dayanmasıdır. WhatsApp'ı yüklediğinizde rehberinizi de eklemesiydi. Tüm rehberi eklemek demek arkadaş bulmak için sıfır çaba demektir. Facebook'ta arkadaş temelli. Arkadaş zaten var olan bir şey. Onun üstüne böyle bir şeyi çıkartıvermişler o kadar.
Google Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
O dönem kendi siteleri bile yoktu. Standford Üniversitesi'nin bir uzantısıyla falan site kurmuşlardı. Hatta isim bile yanlışlıkla yazılmıştı. Yani Google kelimesi bile aslında kötü bir isim. :)
Önce dostlarına ardından akademik çevrelere tanıttılar. Başka bilim insanlarının ve üniversite profesörlerinin Google’ı önerdiği bir ortam yarattılar. Yani tavsiye sistemi. Fakat unutmayın kod falan değil. Ağızdan ağıza tavsiye.
Quora Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Tabii ki kapalı davetiye sistemi ve erken benimseyen kullanıcı kitlesiyle ilerlediler. Ardından Facebook hesaplarını bağlayarak daha fazla etkileşim sağladılar. O dönem herkes bunu yapıyordu zaten. Bir oyunda bile başarım kazanınca Facebook'ta otomatik paylaşılıyordu. Haberin bile olmuyordu. Şu an öyle mi bilmiyorum. Bakmak gerek.
Yandex Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Sadece Rusça'ya özeldi. Küçük bir kullanıcı grubu bulduklar ve onlara kullandırdılar. Ardından neleri yapabildiler, yapamadılar veya anlamadılar diye sordular. Bunları tespit edip ürünü iyileştirdiler. Hep şirket içinde ve yakın çevrede test ettiler.
WordPress Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
WP'den önce b2/cafelog vardı. WP çıkınca hemen forumlarda paylaştılar. Kendi bloglarında içerik ürettiler. Açık açık beta testçilere "deneyin ve neyin eksik olduğunu söyleyin" dediler. Bakın her şey manuel.
Evernote Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Kapalı beta ile başladılar. Bu da FOMO yarattı yani bir şeyleri kaçırma korkusu. Lifehacker ve Techcrunch gibi teknoloji bloglarında tanıtım yazıları yazıldı. Forumlar ve blog yazıları üzerinden geri bildirimler toplandı. Kişisel kullanım örnekleri paylaşıldı. "Şöyle kullanabilirsiniz" gibicesine.
Feedly Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Google Reader kullanıcılarını hedef aldılar. "Google Reader'a alternatif" keywordüne odaklandılar. Chrome ve Firefox eklentileri geliştirilip erken kullanıcılarla iletişime geçtiler. Ardından teknoloji bloglarında ve subredditlerde paylaşımlar yaptılar.
Any.do Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Sadece mobilde tek elle kullanım üzerine odaklandılar. Arkadaş çevresine uygulamayı gönderip test ettirdiler. Yine sıfır reklamla sadece ürüne odaklanarak başardılar. İlk ayında arayüzde düzenlemeler yapıldı. Teknoloji bloglarına kişisel epostalar yazıldı.
HubSpot Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Önce kendi platformlarında blog yazdılar. Email listesi oluşturmaya başladılar. Minik bir ekitap oluşturdular. Ayrıca ücretsiz araçlar sundular. Gerisini SEO halletti çünkü odaklandıkları konu "inbound marketing". Daha kimse bunu konuşmazken onlar bu keywordü sahiplendiler.
Blogger Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
Blogger oldukça eski. 1999 yılında çıktı. Kurucular hemen mevcut yazılarını Blogger'a taşıdılar. Arkadaş çevresine ve teknoloji meraklısı insanlara tanıttılar. Webde kolay yayınlama özelliği vardı. Tek tıkla forumlarda ve eposta listelerinde otomatik yayınlanabiliyordu. Önce Reddit gibi dükkanı kalabalık göstermek için onlarda sahte bloglar oluşturdular. İnsanlar üye olduktan sonra onlara "ne eksik?" diye email gönderdiler.
Shazam Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
İlk Shazam SMS ile çalışıyordu. Evet ciddiyim! Bir numaraya SMS gönderiyordunuz o numara sizi arıyordu ve siz şarkının sesini dinletiyordunuz. Orada otomatik süreçler gerçekleşip size SMS ile şarkının adını yazıyorlardı. App bile değil! :D
Önce Londra'da yaşayan tüm müzikseverlere ulaşıp ürünü gösterdiler. İlk ayda büyük veri elde edebilmek için plak şirketleriyle iletişime geçtiler. DJ'lere ve müzik mağazalarına tanıtım yaptılar. Halka açık posterler ve broşürler bastırdılar. Bakın broşür yine karşımıza çıktı.
Dribbble Kurulduğu İlk Ayda Neler Yaptı?
İlk başta sadece tasarımcı arkadaşlarına platformu açtılar ama çok seçiciydiler. Tasarım bloglarında paylaşıldı. Kullanıcıları özenle seçip her birine kişisel epostalar gönderildi. Geri bildirimlerle ürünü beslediler.
Startupın ilk 30 günü tablosu (HEDİYE!)
Tüm bunlardan beslenerek 30 günlük gün gün yapılacaklar listesi oluşturdum. Twitter'dan beni etiketleyerek (@ugur2nd) bu bölümün linkini paylaşırsanız size DM olarak gönderebilirim. Ve süreç otomatik değil. Kendim elle DM olarak göndereceğim. :)
Mutlu Son
Tüm bunları düşünün ve çevrenizdeki markaların ilk kuruluşlarındaki büyüme hamlelerini inceleyin. Yapabiliyorsanız sorun. Belki kim bilir milyon Dolar'lık bir ürün fikri bulursunuz.
Geçen hafta sadece 1 kişiyle konuştum ve fotoğraf gelmedi. Ne demek istediğimi merak eden bir önceki sayıyı okuyabilir.
İyi haftalar! 🙋♂️